terça-feira, 4 de abril de 2017

Gramática e Dicionário Prático Português - Umbundo - Português

O umbundu ou umbundo (também grafado como m'bundo, mbundu do sul, nano, mbali, mbari ou mbundu de Benguela) é uma língua bantu falada pelos ovimbundos, povo originário das montanhas centrais de Angola. É das línguas bantus mais faladas em Angola.[1][2]

O principal grupo étnico que a utiliza é o dos ovimbundos, que se concentra no centro-sul do país. Um terço da população angolana pertence ao grupo étnico dos ovimbundos, falantes do umbundo.

É usada por cerca de 4 000 000 de pessoas como primeira ou segunda língua em Angola. É também falada na Namíbia.




*****************************************

Números Umbundu

Tu tendi - Números 

              1 - mosi
              2 - vali
              3 - tatu
              4 - kuãla
              5 - talo
              6 - epandu
              7 - epandu vali
              8 - ecelãla
              9 - ecea
            10 - ekui 10 kuinii ou kuinhi
            11 - ekui la mosi
            12 - ekui la vali
            13 - ekui la vitatu
            14 - ekui la kuãla
            15 - ekui la vitãlo
            16 - ekui l’epandu
            17 - ekui l’epandu vali
            18 - ekui l’ecelãla
            19 - ekui l’ecea
            20 - akui avali
            21 - akui avali l’umosi ou lamosi
            22 - akui avali la vivali
            23 - akui avali la vitatu
            24 - akui avali la kuãla
            25 - akui avali la tãlo
            26 - akui avali l’epandu
            27 - akui avali l’epandu vali
            28 - akui avali l’ecelãla
            29 - akui avali l’ecea
            30 - akui atatu
            40 - akui akuãla
            50 - akui atãlo
            60 - akui epandu
            70 - akui epandu vali
            80 - akui ecelãla
            90 - akui ecea
          100 - ocita
          200 - ovita vivali
          300 - ovita vitatu
          400 - ovita vikuãla
          500 - ovita vitãlo
          600 - ovita epandu
          700 - ovita epandu vali
          800 - ovita ecelãla
          900 - ovita ecea
       1.000 - ohulukãi
1.000.000 - ohulua

Dias da semana/Oloneke vio semana

Eteke lia mosi - segunda-feira – (primeiro dia)
Eteke lia vali - terça-feira
Eteke lia tatu - quarta-feira
Eteke lia kuãla - quinta-feira
Eteke lia talo - sexta-feira
eteke epanduvali - sábado
Eteke lio usua - domingo (dia de descanso)

Meses do ano/Olosãi vi ulima


Janeiro - Susu 
Fevereiro - Kayovo 
Março - Elombo 
Abril - Kupupu 
Maio - Kupemba 
Junho - Kavambi 
Julho - Evambi
Agosto - Kanhenhe
Setembro - Nhenhe-vava 
Outubro - Mbala-vipembe
Novembro - Kuvala kuapupulu
Dezembro - Cemba-nima











                                       


Sem comentários:

Enviar um comentário

Mensagens populares